Terug van nooit weggeweest

Al eeuwenlang is de Odyssee van Homerus een boek dat mensen fascineert en inspireert. We beschouwen het doorgaans als een klassiek literair werk, of als een spannend reisverhaal. Jan van Delden schreef Terug van nooit weggeweest niet alleen vanwege het plezier dat hij aan het verhaal van Odysseus beleeft, maar vooral om te vertellen dat het boek een leidraad kan zijn voor mensen die op zoek zijn naar blijvend geluk, onze wezenlijke natuur.

Voor Jan van Delden is de Odyssee een kompas geweest om dat geluk in hemzelf te vinden. Het bijzondere van de Odyssee is, meent hij, dat niet alleen de thuisreis beschreven is, maar ook hoe je thuis moet blijven, om uiteindelijk te zien dat je nooit bent weggeweest. Dat is voor hem de essentie van het verhaal. Alleen is die boodschap, meent hij, in de loop van de tijd jammer genoeg verloren gegaan.

De avonturen die Odysseus op zijn reis beleeft, zijn symbolen voor de valkuilen en struikelblokken die wij in ons leven tegenkomen. Gaandeweg verliest Odysseus ieder idee over wat hij dacht te zijn, om uiteindelijk met lege handen thuis te komen. Zijn laatste uitdaging is om hier orde op zaken te stellen.

Het in bezit nemen van je eigen huis staat symbool voor het doorzien en loslaten van al je persoonlijke neigingen en ideeën. Pas wanneer je deze hebt verwijderd, kun je echt ‘baas in eigen huis’ zijn.
‘Terug van nooit weggeweest was voor mij een echte eye-opener met een heleboel aha-erlebnissen/herkenningsmomentjes. Dat sterkte me om verder te kijken dan m’n neus lang was en nog steeds is.’
Lezersreactie op bol.com

‘Ik kocht dit boek omdat ik benieuwd was wat deze man te vertellen had over de mystieke betekenis van de reis en terugkeer van Odysseus. Heerlijk om te lezen, helemaal omdat het Nederlands de originele taal is. Het is geschreven met humor en de schrijver geeft ons een kijkje in zijn eigen ervaringen met zelfrealisatie. Het is duidelijk dat hij zelf het hele proces heeft doorgemaakt en daardoor is het niet alleen een theoretisch verhaal (…) Een aanrader voor als je vastloopt met andere boeken over zelfrealisatie. Het is wel handig als je al bekend bent met de Odyssee maar niet noodzakelijk.’
Lezersreactie op bol.com

Uit het boek:

Van jongs af aan ben ik door het verhaal geboeid. In eerste instantie om de spannende, pikante verhalen van Odysseus, die ik destijds maar een huichelaar vond. Hij beweert immers op weg te zijn naar huis, vrouw en kind, maar onderweg plundert, verkracht en moordt hij erop los en gaat hij vreemd bij

het leven. Als hij na al zijn omzwervingen thuiskomt en een huis vol vrijers aantreft die met zijn vrouw Penelope willen trouwen, blijkt zíj hem al die tijd trouw te zijn gebleven. Het heeft lang geduurd voordat ik begreep dat Odysseus maar een gewoon mens is die alle fouten maakt die er te maken zijn, maar desondanks uiteindelijk thuiskomt.

Alle fouten maken en toch thuiskomen: het is ook mijn weg geweest en dat is de reden dat ik mijn uitleg van het verhaal wil delen met hen die geloven dat blijvend geluk of thuiskomen onbereikbaar is. Velen kunnen zich erin herkennen en het verhaal kan een handreiking zijn om de talloze hindernissen, die we op zoek naar blijvend geluk tegenkomen, te kunnen nemen.

Maar het kan mensen ook choqueren als ze de ideeën en zekerheden van hun bestaan zien afbrokkelen, of het kan zijn dat ze de uitleg niet meer kunnen of durven begrijpen. Ik hoop dat de lezer dan van Odysseus kan leren dat hij met ‘volgen’ verder komt dan met ‘begrijpen’. Begrijpen heeft iets beperkts en volgen geeft ongelimiteerde mogelijkheden die het denken niet kan overzien; want dat denken scheept ons af en houdt ons begrensd. Als we lezen dat Odysseus steeds alles met zijn verstand wil begrijpen en die hindernis uiteindelijk toch kan passeren, kan dat een opening zijn naar een kijk op een leven dat alle voorstellingen te boven gaat.