Jotika Hermsen
De vier levens van een spiritueel pionier
Biografie van de boeddhistische meditatielerares Jotika Hermsen.
Om Jotika Hermsen (1932) kun je niet heen in boeddhistisch Nederland. Maar voordat ze Jotika werd, leidde ze nog drie andere levens. Ze kwam ter wereld als Jo, oudste boerendochter in een groot rooms-katholiek gezin. Van haar 21ste tot haar 43ste was ze kloosterzuster Marie-Louise, die als eerste non de Sociale Academie deed en maatschappelijk werkster werd. Als Joke werd ze in 1978 leidster van de therapeutische cocounselinggemeenschap in Nederland. En zo’n dertig jaar geleden werd ze Jotika: leidinggevende in een Amsterdamse tempel, boeddhistisch non en — op haar eigen voorwaarden — gelauwerd meditatielerares.
De rode draad in deze levens is dat ze altijd contemplatief − beschouwend − midden in de wereld heeft gestaan, om van betekenis te zijn voor anderen. In al haar ‘levens’ was ze waarheidszoeker en pionier. Voor deze biografie sprak journaliste Frieda Pruim uitvoerig met Jotika Hermsen en met ruim veertig mensen om haar heen. Ze kreeg toegang tot Jotika’s persoonlijke archief en putte uit historische bronnen. Daarmee schetst dit boek ook een beeld van bijna een eeuw levensbeschouwelijke ontwikkelingen in Nederland.
‘Wat Jotika aan jou geeft, geeft ze aan iedereen. Dat is de rode draad van haar leven.’
– Varamitra (Theo Alkemade), boeddhistisch leraar
‘Veel vrouwen zouden niet zijn blijven mediteren als Jotika er niet was geweest.’
– Babeth VanLoo, voormalig directeur van de Boeddhistische Omroep Stichting
‘VOOR MIJ HEET ZE NOG JOKE, maar ze heette eens als boerenkind Jo, en toen als katholieke non Marie Louise, en toen weer als docente Joke, en daarna als boeddhistische monnik en leidster Jotika. Ze is 92. Frieda Pruim heet een prachtige biografie over haar geschreven. Daarin herken ik vooral de periode in haar leven toen ze leidster was bij de co-counsel beweging, waar ik veel aan heb gehad, en vervolgens tien jaar lang mijn collega op het IVABO waar wij beiden in het team zaten van Vrouwen en Welzijnswerk. Ik heb met ontzettend veel plezier met haar samengewerkt, zij met haar spirituele inbreng en haar boerenachtergrond, en daarbij altijd denkend aan de vrouwen. Dus het was feest toen haar biografie, getiteld Jotika Hermsen, De vier levens van een spiritueel pionier ten doop gehouden werd. Ik reed er heen met Jan Andreae, met wie ik veel heb samengewerkt, en bevriend ben, net als Joke ook. Volgens mij heeft ze maar één leven en ze is ook altijd geheel herkenbaar zichzelf gebleven. En het is fijn dat ze er nog is, en dat we dit feest met haar mochten vieren. En dat ik ook wat mocht zeggen over hoe dierbaar ze me is.’
Anja Meulenbelt op Facebook – herfst 2024